Het Nationaal Actie Plan (NAP)
Het Nationaal Actie Plan (NAP) ter bestrijding van gendergerelateerd geweld in Belgiëheeft dat tot doel de strijd tegen gendergerelateerd geweld te versterken. Sinds 2001 hebben verschillende bestuursniveaus zich ingezet voor deze aanpak, hoewel de eerste nationale plannen vaak te maken hadden met wanorde, tegenstrijdige maatregelen en een gebrek aan coördinatie.
Het huidige NAP, dat de periode 2021-2025 bestrijkt, vertegenwoordigt een significante vooruitgang. Het is het resultaat van coördinatie tussen de regeringen van de verschillende regio’s van België, gecoördineerd door de staatssecretaris voor gendergelijkheid, gelijke kansen en diversiteit. Dit plan werd aangenomen in november 2021 en, richt zich op preventie, bescherming en vervolging van gendergerelateerd geweld.
Een sleutelelement in het ontwerp van dit plan is het Verdrag van Istanbul, een overeenkomst van de Raad van Europa die door België is geratificeerd in 2016. Dit verdrag legt een essentieel kader vast voor de preventie en bestrijding van gendergerelateerd geweld. Het NAP 2021-2025 is het eerste nationale plan dat de richtlijnen van het Verdrag van Istanbul nagenoeg volledig integreert, wat een sterke betrokkenheid bij deze strijd aangeeft.
De totstandkoming van dit plan omvatte uitgebreide raadplegingen van terreinorganisaties. In mei 2021 deelden 45 organisaties die betrokken zijn bij de strijd tegen geweld tegen vrouwen en gendergerelateerd geweld hun expertise. Hun bijdragen hebben de voorstellen van het plan sterk beïnvloed en benadrukken de cruciale rol van het maatschappelijk middenveld bij het formuleren van beleid ter bestrijding van gendergerelateerd geweld.
Het NAP 2021-2025 neemt een inclusieve benadering aan door alle vormen van geweld te bestrijken en de intersectionele discriminaties te erkennen. Het houdt rekening met de specificiteiten van verschillende getroffen doelgroepen, waaronder migranten, ouderen, LGBTQIA+ personen, etnische minderheden, mensen in prostitutie of mensen met een handicap. Het uiteindelijke doel is om gendergerelateerd geweld op een meer rechtvaardige en inclusieve manier te bestrijden.
De ontwikkeling van dit plan is het resultaat van een voortdurende evolutie sinds de jaren 1980, toen vrouwenrechtenbewegingen, zoals verenigingen en opvangcentra, begonnen met het sensibiliseren van het publiek voor gendergerelateerd geweld en deze kwesties begonnen te beschouwen als openbare aangelegenheden die de tussenkomst van de overheid vereisen. De evolutie van nationale plannen weerspiegelt ook politieke veranderingen en de ministers belast met vrouwenrechten of gelijke kansen door de jaren heen.