Primaire preventie van geweld
Geweldpreventie omvat:
- Primaire preventie: alle acties en maatregelen die voorkomen dat geweld zich manifesteert, voordat het plaatsvindt;
- Secundaire preventie: het zo vroeg mogelijk identificeren van geweld en onmiddellijk ingrijpen wanneer het zich net heeft voorgedaan;
- Tertiaire preventie: op de lange termijn interveniëren door slachtoffers en daders te begeleiden om recidive te voorkomen.
De drie benaderingen zijn noodzakelijk en vullen elkaar aan om gender-gerelateerd geweld te beëindigen. Terwijl secundaire en tertiaire preventie goed bekend en wijdverbreid zijn, blijft primaire preventie onderontwikkeld.
De Wereldgezondheidsorganisatie roept al meer dan twintig jaar overheden op om in deze richting te handelen om de kosten – zowel van individueel leed als economische kosten – van geweld te voorkomen. Volgens internationaal onderzoek zijn sommige acties effectiever dan andere op het gebied van primaire preventie, zoals programma’s ter voorkoming van seksueel geweld tegen kinderen of geweld in romantische relaties bij jongeren op scholen, feministische zelfverdediging, of programma’s voor jongens en mannen die alternatieve mannelijkheid bevorderen en hun vaardigheden ontwikkelen om op te treden als getuige van geweld.
In België is er geen specifieke begrotingslijn van de overheid gereserveerd voor primaire preventie van geweld. Feministische organisaties ontwikkelen, met beperkte middelen en moeite, preventieve projecten, maar ze stuiten op een gebrek aan aandacht, middelen en politieke wil om hun initiatieven duurzaam te maken. Het schaduwrapport over de implementatie van het Verdrag van Istanbul door de Belgische regeringen bekritiseert deze lacunes en identificeert als een van de tien prioriteiten het ontwikkelen, in samenwerking met het maatschappelijk middenveld, van een alomvattend en gecoördineerd beleid voor primaire preventie, met als expliciet doel het verminderen van geweld, met voldoende financiering en impactevaluaties. GREVIO heeft een deel van de eisen van de organisaties ondersteund door aan te bevelen dat regeringen initiatieven voor feministische zelfverdediging zouden ondersteunen.